Czym jest transport intermodalny? Wyjaśniamy
Spis treści
W 2021 roku o 9 procent zwiększył się wolumen przeładunków w polskich portach. Jednostki przeładowały ponad 113 milionów ton. Wartość ta wynika z dynamicznie rozwijającej się współpracy transportu drogowego morskiego i kolejowego. Dzięki wykorzystaniu możliwości wszystkich tych systemów, przewóz określonych towarów jest dużo efektywniejszy, szybszy i tańszy.
Co to jest transport intermodalny?
Transport intermodalny (znany też jako kombinowany) to forma przewozu, która wykorzystuje więcej niż jeden środek transportu. Może to być np. jeden ładunek transportowany przy pomocy systemu morskiego, kolejowego i drogowego jednocześnie. W transporcie intermodalnym ważne jest to, aby towar przez całą długość trasy był umieszczony na tej samej jednostce ładunkowej – może to być np. kontener albo nadwozie BDF.
Podkreślmy, że transport intermodalny jest typem szerszego pojęcia jakim jest transport multimodalny. W przeciwieństwie do intermodalnego, w multimodalnym dozwolony jest przeładunek towaru na różne jednostki ładunkowe (np. pomiędzy dwoma kontenerami).
Jak wykonuje się transport intermodalny w Polsce i na świecie?
Zasady wykonywania transportu intermodalnego polegają przede wszystkim na efektywnym przeładunku towarów i dobraniu środków przewozu, adekwatnych do charakteru danego ładunku, bazując na szacowaniu kosztów transportowych.
W praktyce podstawowym warunkiem wykonania skutecznego transportu intermodalnego jest dobór jednostki ładunkowej, która determinuje kolejne elementy przewozowe. Firma wykonująca usługę, wraz ze zleceniodawcą, określa, czy przewóz będzie wykonywany np. na kontenerze o określonych parametrach. Pamiętajmy, że umieszczony tam towar jest nietykany do otwarcia w miejscu docelowym.
Załadowana jednostka zostaje umieszczona na pierwszym systemie, np. drogowym. Ładunek odbierany jest z miejsca docelowego przy pomocy pojazdów ciężarowych. Te dostarczają kontener do centrum przeładunkowego.
W przypadku handlu pomiędzy Europą i Azją czy Europą i Ameryką, jednostki zintegrowanego transportu umieszczane są na statkach transportowych, które trafiają do portów najbliższych miejscu docelowego dotarcia ładunku. Tam znów są przeładowywane i w zależności od potrzeb, mogą być transportowane przy pomocy kolei lub znów pojazdów ciężarowych. Ostatecznie kontenery trafiają do odbiorcy docelowego.
Klasyfikacja transportu intermodalnego
Wyróżnia się cztery najpopularniejsze klasyfikacje przewozu kombinowanego. O jakich wariantach możemy mówić?
· Zasięg transportu – krajowy, międzynarodowy, kontynentalny i międzykontynentalny.
· Użyta jednostka przewozowa – kontenerowa, naczep wymiennych, nadwozi wymiennych, pojemników specjalnych, a nawet całych pojazdów ciężarowych.
· Typ wybranego operatora – bezpośredni (czyli tam, gdzie operatorem jest przewodnik) i pośredni (tu przewoźnik pomocniczy jest operatorem).
· Charakter systemu transportowego – intermodalny transport drogowo-kolejowy, drogowo-morski, drogowo-lotniczy, ale też kolejowo-drogowo-morski i kolejowo-drogowo-lotniczy.
Częścią transportu intermodalnego jest również przewóz śródlądowy (rzeczny) w połączeniu np. z systemem drogowym.
Zalety i wady transportu intermodalnego
Transport intermodalny jest nie bez przyczyny coraz częściej wykorzystywaną formą przewozu ładunków. Ma on wiele zalet, zwiększa możliwości i korzystnie wpływa na optymalizację kosztów świadczenia usługi.
Transport intermodalny – korzyści i szanse
Jakie zalety ma transport intermodalny? Możemy wymienić kilka różnych kwestii, na które pozytywnie wpływa ten sposób przewożenia towarów.
· Optymalizuje koszty transportu – zlecający transport może wybrać najbardziej optymalny pod względem kosztów środek transportu. Np. przewóz towarów z Azji nie musi w całości odbywać się drogą lądową, która będzie dużo droższa. Można podzielić transport na część morską i lądową właśnie.
· Zwiększa możliwości transportu, również w zakresie interkontynentalnym – transport intermodalny pozwala na efektywne dotarcie bezpośrednio do odbiorcy, nawet jeżeli dany towar pochodzi z Azji czy Ameryki.
· Podnosi jakość usług i wpływa na bezpieczeństwo przewozu – zastosowanie jednego kontenera transportowego sprawia, że towar jest cały czas oryginalnie zabezpieczony i nie jest tak bardzo narażony na kradzież czy uszkodzenie podczas przeładunku. Co więcej, dostosowanie systemu przewozu może ograniczyć ryzyko utraty towaru w czasie transportu.
· Niekiedy zwiększa szybszy przepływ towarów – optymalizacja transportu intermodalnego polega na doborze systemów umożliwiających szybsze i sprawniejsze dotarcie towaru do odbiorcy, uwzględniając m.in. kwestie biurokratyczne (np. przekraczanie granic państw).
· Zwiększa wydajność transportu, pozwalając na przewóz większej ilości towaru – ogromną zaletą transportu intermodalnego jest dużo większa moc przerobowa. W przypadku stosowania kolei czy transportu morskiego, jednocześnie możemy zrealizować dostawę o wiele większej ilości towaru do kraju niż w przypadku zamówień wykonywanych przy pomocy transportu drogowego.
Z powyższych zalet wynikają jasne szanse dla sektora TSL. Wykorzystanie kilku systemów transportowych dynamizuje ich rozwój, sprawia, że inwestycje w porty przeładunkowe są opłacalne i perspektywiczne.
Zagrożenia i wady związane z tego typu transportem
Transport intermodalny jest efektywny tylko wtedy, gdy opiera się na nowoczesnej infrastrukturze przeładunkowej i kompleksowo przygotowanym planie przewozowym. Z tego względu wymaga ciągłych inwestycji w systemy przeładunkowe, generując koszty dla jednostek samorządu terytorialnego i rządu centralnego. Z kolei nieprecyzyjnie określony plan może uniemożliwić sprawne wykonanie całej usługi.
Brak możliwości wykonania przeładunku w każdym miejscu, konieczność zastosowania zaawansowanych narzędzi i technologii, a także podpisywanie jednej umowy na transport ładunku to największe wady przewozów intermodalnych. Warto jednak zaznaczyć, że są to nieliczne utrudnienia. Transport kombinowany ma zdecydowanie więcej zalet.
Transport intermodalny w Polsce – co jeszcze należy o nim wiedzieć?
Rozrost centrów przeładunkowych w polskich portach morskich, lotniczych czy terminalach kolejowych uzmysławia, że krajowa branża TSL mocno stawia na ten rodzaj wykonywania przewozu towarów. Korzystają z tego przedstawiciele sektora kolejowego, lotniczego, morskiego, ale i drogowego.
Jaki rodzaj towarów przewożony jest dzięki możliwościom transportu intermodalnego?
W raporcie Głównego Urzędu Statystycznego (Transport intermodalny w Polsce w 2020 roku) wyróżniono najważniejsze grupy towarów, które przewożone są w wykorzystaniu kombinowanego systemu przewozowego. Najczęściej transportowana jest tzw. drobnica, czyli grupa różnych mieszanych towarów, zwykle niewielkich, umieszczona w jednym kontenerze. Tu mówimy o 32,5 procentowym udziale w całkowitym przewozie.
24,7 procent towarów transportowanych przy pomocy systemu intermodalnego to ładunek spożywczy, napoje i tytoń. W dalszej kolejności są chemikalia, drewno i wyroby z drewna (poza meblami), wyroby odzieżowe i włókiennicze, a także mniejsze maszyny i sprzęt elektroniczny.
Jak ważny jest transport intermodalny na rynku usług przewozowych?
Udział transportu intermodalnego z roku na rok rośnie. Urząd Transportu Kolejowego w 2020 roku opublikował statystyki, wskazujące na to, że w Polsce w 2019 roku przeładowano na kolej łącznie 11 milionów towarów zamkniętych w kontenerach. Wzrost? Prawie 2 miliony ton w porównaniu do roku poprzedniego. Podobnie rozwija się przewóz intermodalny w innych systemach np. drogowym czy morskim.
Statystyki te pokazują, że intermodalny transport ma coraz większy wpływ na rozwój sektora TSL. W Europie i w Polsce pojawiają się kolejne centra i porty przeładunkowe. Terminale pojawiają się w pobliżu największych węzłów komunikacyjnych. Na transporcie intermodalnym ma bazować planowany w Polsce Centralny Port Komunikacyjny. Eksperci podkreślają, że udział tego typu przewozu będzie coraz większy i państwa Unii Europejskiej powinny inwestować w rozwój kolei, portów morskich czy infrastruktury drogowej. Tylko w ten sposób dostosują się do potrzeb sektora i jego przyszłości.
Karta paliwowa E100 oraz karta paliwowa Power Max to rozwiązania, z których korzysta już ponad 150 000 kierowców firm transportowych oraz małych i średnich firm lokalnych. Regularnie rozbudowywana sieć akceptacji umożliwia tankowanie na 18 000 stacji w 32 krajach. Dodatkowe usługi takie jak opłaty drogowe czy zwrot podatku VAT i akcyzy pozwalają w połączeniu z kartą na duże oszczędności i wygodne zarządzanie kwestiami administracyjnymi. Infolinia 24/7 oraz indywidualny opiekun dbają, aby klient miał pełną kontrolę oraz wiedzę nad wszystkimi swoimi usługami. Faktoring dla klientów E100 to nowa usługa, która może przyczynić się zdecydowanego zwiększenia płynności finansowej Twojej firmy i przyśpieszyć wypłatę środków z Twoich faktur nawet o 90 dni.
