piątek, 29 marzec, 2024
Strona główna E100
18 październik 2022 r.

Znaczenie transportu lądowego w Polsce - wszystko co warto o tym wiedzieć

Raport „Transport drogowy w Polsce 2021+” opracowany przez SpotData na zlecenie organizacji Transport i Logistyka Polska wskazuje, że 6 procent polskiego PKB stanowi właśnie ta gałąź gospodarki. Specjaliści podkreślają w raporcie, że realne znaczenie transportu lądowego, morskiego i powietrznego wpływa na prawie połowę produktu krajowego brutto, ze względu na uzależnienie od siebie wielu branż. W tekście zajmiemy się tym zagadnieniem, wyjaśnimy czym jest transport lądowy i jaka jest jego rola w całym sektorze transportowym w Polsce.

Zacznijmy od tego, że znaczenie transportu lądowego w całej Europie jest bardzo duże. Statystyki Eurostatu pokazują, że to nadal najczęściej wykorzystywana forma dostarczania dóbr. Polskie firmy odgrywają ważną rolę na rynku transportowym na Starym Kontynencie. Udział polskich przewoźników w oferowaniu usług transportowych oscyluje w granicach 20 procent (niezmiennie od wielu lat). Znaczenie transportu lądowego na ten moment nie maleje. A jak transport lądowy będzie wyglądać w przyszłości?

Co to jest transport lądowy?

Czym jest tak naprawdę lądowa forma transportu? To przewóz towarów, zwierząt lub ludzi, oparty na drogach lądowych i infrastrukturze zainstalowanej bezpośrednio na ziemi. Do jej wykonywania wykorzystuje się infrastrukturę drogową (drogi standardowego i szybkiego ruchu) oraz kolejową, a także pojazdy takie jak auta dostawcze, ciężarowe oraz pociągi.

Podział transportu lądowego - wyjaśnienie pojęcia transportu drogowego i kolejowego

Transport drogą lądową dzieli się w praktyce na dwa główne elementy - to przewozy wykonywane przy pomocy pojazdów ciężarowych oraz kolei. Obydwa systemy transportu mogą ze sobą współpracować, jednak wymaga to odpowiedniego zaplanowania i zrównoważonego rozwoju.

Zacznijmy od transportu kolejowego. Czym jest? To szerokie pojęcie gałęzi transportu, która odnosi się do przewozów pasażerskich, transportu towarowego i infrastruktury. Na nią składają się linie, stacje oraz pełne zaplecze techniczne (a niektórzy eksperci zaliczają do tego również oprogramowanie i rozwój technologiczny).

Jaka jest rola transportu kolejowego? To forma przewozów towarów, wykonywana najczęściej na terenie jednego kraju lub wielu państw. Niekiedy może osiągnąć zakres transregionalny. Kolej jest też ważnym elementem przy odbiorze ładunków z portów morskich. Jakiego rodzaju przewóz odbywa się przy pomocy transportu kolejowego? Przede wszystkim są to paliwa energetyczne. Dla przykładu - w Polsce kolej wykorzystuje się głównie do przewożenia węgla kamiennego. Popularne jest też kruszywo, materiały budowlane, paliwa płynne oraz podobne. Coraz częściej pociągi transportują też drobnicę, umieszczoną w kontenerach. Z tego względu rośnie znaczenie transportu intermodalnego (polegającego na przewożeniu towarów przy użyciu kilku środków transportu do przewiezienia ładunku umieszczonego na pojedynczej jednostce, czyli np. kontenerze).

Czym z kolei jest transport drogowy? To gałąź służąca do przewozu osób i ludzi przy pomocy kołowego środka transportu. W przeciwieństwie do kolei, usługę drogowego transportu świadczą w większości prywatni przewoźnicy, a nie państwowe spółki. Przy pomocy aut ciężarowych, wykorzystywanych do takiego przewozu, jednorazowo można przetransportować około 24 tony ładunku. Do transportu drogowego wykorzystuje się infrastrukturę drogową publiczną i (rzadziej) prywatną.

Gałąź transportu drogowego w Polsce jest bardzo rozbudowana. To rocznie około 1,44 mld ton przewożonego ładunku. Przy pomocy pojazdów ciężarowych wykonuje się przewozy towarów budowlanych, paliw płynnych, żywności, drobnicy, maszyn i urządzeń oraz pojazdów osobowych. Coraz większe znaczenie dla transportu drogowego mają też przewozy międzynarodowe.

Samochodowy transport lądowy w Polsce - jak wygląda kwestia infrastruktury?

Banners block

Początek historii transportu drogowego mechanicznego w Polsce określa się na drugą dekadę XX wieku. Wraz z rewolucją przemysłową i technologiczną, coraz więcej zakładów produkcyjnych i przedsiębiorców zaczęło inwestować w samochody do przewozu towarów, które wypierały sukcesywnie przewóz konny. Po II wojnie światowej rola transportu drogowego jeszcze bardziej wzrosła, a lata 90. i początek XXI wieku stał się prawdziwym boomem na powstawanie firm przewozowych, które opierały swoją działalność na samochodach ciężarowych (głównie tzw. tirów). Wskazują na to również statystyki dróg w Polsce.

Jak podaje raport "Rozwój transportu lądowego w Polsce" przygotowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Ministerstwo Infrastruktury, w 2000 roku mieliśmy w kraju ponad 250 tysięcy kilometrów dróg utwardzonych. Aktualne dane podawane przez GUS wskazują, że łącznie jest to ponad 430 tysięcy dróg utwardzonych, z czego ponad 18 tysięcy to drogi krajowe (w tym prawie 5000 dróg szybkiego ruchu).

Ile firm transportowych działa w Polsce?

W Polsce funkcjonuje ponad 125 tysięcy firm transportowych, które działają na terenie kraju i Europy. Największy odsetek z nich wszystkich stanowią mikroprzedsiębiorstwa (najczęściej jednoosobowe działalności gospodarcze), które nie zatrudniają pracowników i posiadają jeden pojazd ciężarowy. Największe firmy posiadają licencję na wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług (chociaż mikro i średnie firmy też niekiedy posiadają takie uprawnienia). Takich przedsiębiorstw w Polsce jest łącznie niecałe 40 tysięcy. Branża zauważa trend rozwoju przedsiębiorstw średnich, które konsolidują niewielkie podmioty.

Z czego wynika taki proces? Eksperci podkreślają, że to często lek na niedobór kadry pracowniczej. Większe firmy poszukują osób, które mogą świadczyć dla nich usługi, a mniejsze przedsiębiorstwa - kolejnych zleceń. To przekłada się na współpracę z obopólną korzyścią.

Szanse transportu lądowego w Polsce

Przewozy drogowe w kraju mogą nadal się rozwijać i specjaliści wskazują na wiele szans takiego procesu. O jakich mowa najczęściej?

  • Autonomizacja transportu drogowego - zwiększenie znaczenia autonomicznego systemu zarządzania przewozami powinno pozytywnie przełożyć się na niedobór pracowników i obniżyć koszty prowadzenia działalności. Warto dodać, że na ten moment to tylko prognozy i melodia przyszłości, bez możliwości realizacji na ten moment.
  • Światowy wzrost gospodarczy i rosnąca liczba zleceń - szansą dla branży jest fakt, że w najbliższych latach zdecydowanie prognozuje się wzrost liczby zleceń. To znaczy, że przedsiębiorcy nie powinni mieć trudności ze znalezieniem klientów.
  • Rozwój napędów alternatywnych - alternatywne źródła energii obniżają koszty eksploatacji pojazdów, zmniejszają ceny transportu i wpływają korzystnie na konkurencyjność sektora. Warto jednak pamiętać, że to dość droga inwestycja.
  • Pełna digitalizacja - to ogromna szansa dla przewoźników. W tym obszarze mowa m.in. o przechowywaniu dokumentacji, przesyłaniu jej do odpowiednich urzędów oraz kontakt ze zleceniodawcami. Pomoże to zmniejszyć czas i koszt realizacji transportu.

Zagrożenia dla transportu drogowego w kraju

Warto wskazać zagrożenia, które wiszą nad transportem drogowym i kolejowym w Polsce. Co to za czynniki?

  • Poziom niedoboru pracowników - szacuje się, że aktualny niedobór kadry w branży transportowej (200 tysięcy osób w Polsce) zwiększy się nawet o 20%. Brak kierowców może zatrzymać rozwój branży w przyszłości.
  • Trudności legislacyjne - nowe przepisy unijne (np. Pakiet Mobilności) ograniczają konkurencyjność polskich przedsiębiorców na tle innych firm z krajów UE.
  • Rosnący koszt prowadzenia działalności - czynniki takie jak inflacja wpływają m.in. na wzrost kosztu utrzymania pojazdów ciężarowych czy zakupu paliw. Zagrożeniem w tym aspekcie mogą być też kwestie związane z przejściem na alternatywne źródła energii.
  • Problemy infrastrukturalne - w Polsce nadal brakuje dróg ekspresowych i autostrad, ale też parkingów, obwodnic i infrastruktury sanitarno-hotelowej.

Jaka przyszłość czeka transport drogowy?

Analizując przyszłość i znaczenie transportu lądowego krajowego dla Europy będziemy posiłkować się raportem przygotowanym przez międzynarodową firmę audytorską PwC. Czego możemy się z niego dowiedzieć? W Polsce coraz większe znaczenie będą miały ciężarówki z napędem alternatywnym. Przedsiębiorcy przejdą też na w pełni zdigitalizowany system zarządzania i przechowywania dokumentacji. Niedobór kierowców ma sięgnąć ponad 20%, ale mimo wszystko wzrost wolumenu transportu przekroczy 23%.

Czy to wszystko oznacza, że przyszłość transportu drogowego w Polsce widnieje w jasnych barwach? Jak będzie wyglądać znaczenie transportu lądowego w przyszłości? Trudno ocenić. Inflacja, rosnące ceny paliw, opłaty za korzystanie z dróg, a także sytuacja geopolityczna i uwarunkowania prawne nie sprzyjają rozwojowi transportu drogowego, jednak branża radziła sobie z większymi kryzysami. Mamy nadzieję, że tak będzie i tym razem.

Banners block

Udostępnij

Inne artykuły

Popularne artykuły