Pakiet mobilności: nowe zasady dla międzynarodowych kierowców w Europie
Praca w zawodzie międzynarodowego kierowcy zawsze wiązała się z pewnymi trudnościami. Przybyło ich wraz z przyjętym rok temu Pakietem Mobilności, wprowadzającym nowe zasady, których trzeba przestrzegać, realizując międzynarodowe przewozy ładunków.
U podstawy zmian przepisów legły, jak zawsze, dobre intencje: zwiększenie konkurencji na rynku, wyrównanie wynagrodzeń przedstawicieli z różnych państw, zwiększenie czasu przeznaczonego na odpoczynek kierowców. A co z tego tak naprawdę mamy? Przyjrzyjmy się głównym zmianom, które zostały już wprowadzone lub będą wdrożone na początku 2022 roku.
Czas pracy i odpoczynku (przyjęto)
Wcześniej istniał następujący system podziału czasu pracy i odpoczynku kierowców: maksymalnie 6 dni roboczych, po których następuje minimum 45 godzin odpoczynku. Zakładał on również krótszą przerwę na czas wolny od pracy – nie mniej, niż 24 godziny, ale wtedy kolejny odpoczynek musiał być zrekompensowany za brakujące godziny w wymiarze powyżej 45 godzin.
Od 2020 roku istnieje bardziej dostosowany system oparty na cyklu czterotygodniowym. Pojawiła się możliwość wykorzystania dwóch krótszych odpoczynków od pracy z rzędu i każde skrócenie odpoczynku tygodniowego musi zostać zrekompensowane o odpowiednią liczbę godzin w ciągu następnych 3 tygodni.
Ponadto, o ile skrócony odpoczynek może odbywać się w samochodzie, to 45 godzinny lub dłuższy odpoczynek kierowca musi mieć możliwość spędzić w domu lub hotelu. Pracodawca pokrywa koszty zakwaterowania, a pokój musi zawierać miejsce do spania, łazienkę i być zorganizowany z uwzględnieniem płci kierowcy.
Co cztery tygodnie kierowca musi mieć możliwość powrotu do domu na odpoczynek. Ewentualnie może to być stała siedziba firmy transportowej w kraju zatrudnienia, ale w każdym razie musi posłużyć wyłącznie odpoczynkowi. Długość tego odpoczynku jest właśnie oparta na zasadzie: 45 godzin + rekompensata.
Powrót samochodu do kraju rejestracji (co 8 tygodni planowany od lutego 2022 roku)
Oprócz przestrzegania zasad odpoczynku kierowcy, konieczny będzie także powrót pojazdu do kraju rejestracji. Powinno to nastąpić przynajmniej raz na 8 tygodni.
Przepis, zgodnie z zamysłem jej autorów, ma na celu utrzymanie pojazdów w należytym stanie, co oznacza zmniejszenie wypadkowości.
Certyfikowane parkingi (przyjęto)
Powstała cała sieć specjalnie certyfikowanych parkingów dla pojazdów realizujących transporty międzynarodowe. Przynajmniej informują o tym urzędnicy europejscy. Głównym celem jest bezpieczeństwo. Na parkingi mogą wjechać tylko kierowcy ciężarówek.
Parkingi będą odpowiednio certyfikowane. Jedzenie i napoje będą sprzedawane w specjalnych lokalach. Dostępne będą łazienki.
Jednocześnie takie parkingi działają od 2020 roku. W każdym razie sieć, nawet po wprowadzeniu tych przepisów, musi zostać uzupełniona o nowe obiekty.
Wynagrodzenie za pracę (planowane od lutego 2022 roku)
Prawdopodobnie najciekawszą kwestią dla większości są zmiany związane z wynagrodzeniem.
Tak więc kierowca wysłany do innego kraju będzie musiał otrzymywać środki w wysokości nie mniejszej niż jego koledzy w kraju, w którym faktycznie wykonuje pracę, a nie w państwie, do którego jest przypisany.
Jednak podróże między krajami, z których jednym jest kraj ojczysty, nie będą podróżami służbowymi. Co więcej, planuje się umożliwienie dokonania jednej operacji załadunku i rozładunku w każdym państwie na trasie w celu ograniczenia próżnych przejazdów tranzytowych.
Ważna kwestia. Teoretycznie wzrost płac to dobra wiadomość dla kierowców. Pytanie tylko, czy w praktyce pracodawca będzie zainteresowany takim obcokrajowcem, jeśli wakaty będą mogli obsadzić Niemcy lub Polacy.
Właściciele firm przewozowych dość krytycznie odnoszą się do tych zmian. Ich straty wzrosną nie tylko o różnicę we wzroście wynagrodzeń, ale także o podwyższone podatki i opłaty od takich wynagrodzeń. Z jednej strony niezadowolenie pracodawców ze wzrostu wydatków nie jest niczym niezwykłym, z drugiej jednak panuje przekonanie, że nie wszyscy zdołają takie zmiany przetrwać.
Zmiana zasad kabotażu (planowana od lutego 2022 roku)
Kabotaż był pierwotnie terminem morskim oznaczającym przewozy w obrębie jednego kraju. Analogicznie jest stosowany w transporcie drogowym towarów. Często kabotażem określa się przypadki, w których osoba jest oficjalnie zatrudniona w firmie międzynarodowej w jednym kraju, a faktycznie pracuje w innym (nie wyjeżdżając poza granice).
Ponieważ w takich przypadkach zatrudnia się głównie pracowników z krajów, w których płace są niższe, ma to negatywny wpływ na dochody lokalnych mieszkańców. Teraz taki „kabotaż” będzie musiał zostać sformalizowany jako podróż służbowa, a firma będzie musiała być zarejestrowana podatkowo i posiadać biuro w kraju faktycznego wykonywania pracy.
Główna zasada kabotażu – nie więcej niż 3 operacje na każde 7 dni – obowiązuje już teraz i będzie obowiązywać dalej. Jednak od lutego dodano do nich kolejną, która zasadniczo zmienia warunki: zabrania się przeprowadzania kolejnej operacji wcześniej niż 4 dni po zakończeniu poprzedniej.
Wskazanie kraju pobytu i tachografy (planowane od lutego 2022 roku)
W tachografach, które nie są wyposażone w automatyczny system określania kraju pobytu, konieczne będzie ręczne wprowadzanie tego parametru przy przekraczaniu granicy, w tym we- wnętrznych granic Unii Europejskiej.
Brak tej informacji będzie traktowany jako naruszenie, które może skutkować karą dla kierowcy.
W latach 2024 – 2025 planowane jest pełne przejście na tachografy generacji Smart II. Od około 2026 roku planowane jest rozszerzenie tych wymogów na pojazdy do 3,5 tony.
Trudności związane z Pakietem Mobilności
Czas przeanalizować problemy, z którymi stykają się firmy transportowe. Oczywiście, najtrudniejsze będzie wprowadzenie przepisów dot. delegowania pracowników. Według badań analityków koszt zatrudnienia kierowców wzrośnie o 20 – 30%.
Kolejnym problemem jest kwestia miejsca odpoczynku. Otóż kierowca będzie mógł przebywać tylko w specjalnie wyznaczonych miejscach (hostele, hotele), a nie w swoim pojeździe. Zwiększa to koszt utrzymania kierowcy w trasie. Dobrą zmianą jest to, że kierowca może dojechać do bazy, jeśli czas na tachografie nie zostanie przekroczony o więcej niż 1 – 2 godziny (kuriozalna była sytuacja, gdy kierowcy musieli zatrzymywać się na odpoczynek 30 kilometrów od bazy).
Przed przewoźnikami wciąż wiele trudności, które wynikną z Pakietu Mobilności, ale jest nadzieja, że niektóre punkty tego dokumentu zostaną jeszcze zrewidowane i pozytywnie wpłyną na pracę przewoźników, zajmujących się międzynarodową dostawą towarów.
