Kabotaż w Europie: podstawowe zasady
W krajach europejskich coraz częściej firmy przewozowe preferują kabotaż. Jednakże transport tego typu wymaga pewnego doświadczenia i znajomości ustawodawstwa europejskiego oraz przepisów obowiązujących w różnych krajach.
Kabotaż – realizacja usług transportowych wewnątrz określonego państwa przez zagranicznego przewoźnika, gdy miejsce załadunku i rozładunku znajduje się w tym kraju.
Zasada 7 dni
Jeden z filarów utworzenia Unii Europejskiej stanowiła idea swobodnego przemieszczania się w obrębie jej granic. Jednak po zjednoczeniu rządy wielu państw stanęły przed problemem ograniczenia przewozów kabotażowych. Było to spowodowane odmiennym poziomem rozwoju rynku transportowego w krajach członkowskich UE.
Rozważmy główne przepisy prawne regulujące dziś kabotaż na poziomie europejskim. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 w sprawie wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowego przewozów drogowych we wszystkich krajach UE, 14 maja 2010 r. ujednolicono zasady realizacji przewozów kabotażowych. Przewoźnik, który zrealizował przewóz międzynarodowy i posiada unijną licencję, może tym samym pojazdem:
– Wykonać nie więcej niż trzy przewozy kabotażowe z rzędu będące następstwem przewozu z innego państwa UE lub z kraju trzeciego do państwa UE przyjmującego ładunek.
– Ostatni rozładunek towarów podczas transportu kabotażowego przed opuszczeniem kraju UE przyjmującego towar, musi zostać przeprowadzony w ciągu 7 dni od momentu ostatniego rozładunku w tym kraju w ramach międzynarodowego transportu towarów.
– Wykonać nie więcej niż jeden przewóz kabotażowy w kraju UE w ciągu 3 dni od momentu wjazdu próżnym środkiem transportu na terytorium tego kraju.
Należy pamiętać, że niektóre państwa mają swoje własne, krajowe przepisy kabotażowe.
– Wykonywanie przewozów kabotażowych, o ile nie zastrzeżono inaczej w prawie UE, regulowane jest przepisami państwa członkowskiego UE: w szczególności, jeśli chodzi o warunki umowy przewozu, wagę i wymiary pojazdu, wymagania dotyczące przewozu niektórych kategorii towarów, czasu pracy i odpoczynku, a także podatku VAT od usług transportowych.
Zgodnie z przepisami UE dopuszcza się kabotaż w dwóch wariantach:
– w kraju pierwszego rozładunku przewozu międzynarodowego;
– w innych państwach członkowskich po rozładunku transportu międzynarodowego.
Pierwszy wariant przewiduje, że kabotaż może być realizowany w wyniku przewozów międzynarodowych z innego państwa członkowskiego lub kraju trzeciego do przyjmującego państwa członkowskiego UE. W ciągu 7 dni od ostatniego rozładunku w kraju rozładunku można wykonać trzy operacje kabotażowe.
W drugim wariancie przewoźnik może wykonywać kabotaż w sąsiednich krajach (z wyjątkiem kraju dostawy towaru w komunikacji międzynarodowej), ale ma tylko 3 dni od daty wjazdu bez ładunku na terytorium danego kraju.
Zgodnie z drugą opcją, po rozładunku, co ważne w jednym państwie członkowskim UE, można wjechać do drugiego państwa członkowskiego UE „na pusto” i wykonać tam jedną operację kabotażową w ciągu trzech dni po przekroczeniu granicy.
Kary
Kabotaż podlega surowym regulacjom prawnym i za nieprawidłowości przewidziane są wysokie kary. Na przykład, w Niemczech przewoźnik może zapłacić do 5 tysięcy euro. Zleceniodawca może zostać ukarany mandatem w wysokości 20 tysięcy euro. We Francji przewiduje się karę pieniężną w wysokości do 15 tysięcy euro za naruszenie przepisów dotyczących kabotażu. Ponadto pojazd zostanie zatrzymany do momentu aż nie zostaną wypełnione obowiązujące przepisy. W przypadku powtarzających się i rażących naruszeń grozi tymczasowy całkowity zakaz kabotażu. W Hiszpanii kara może wynieść 18 tysięcy euro, we Włoszech – 15 tysięcy euro (za poważne naruszenia).
Nie zapomnij o dokumentach
Jak widzimy, kary za złamanie przepisów dotyczących kabotażu są bardzo surowe. Dlatego ważne jest, aby nie zapominać, że przewoźnik realizujący przewóz kabotażowy jest zobowiązany do posiadania przy sobie dokumentów potwierdzających przewóz międzynarodowy i wykonanie jednej po drugiej operacji kabotażowych w kraju przyjmującym.
Niezbędne dokumenty potwierdzające, że odbył się transport międzynarodowy i spełnione są warunki kabotażu:
- List przewozowy CMR dotyczący przewozu międzynarodowego przed kabotażem.
- Konosament (lub analogiczny dokument) dla każdego przewozu kabotażowego z danymi i podpisem nadawcy, przewoźnika, odbiorcy (po dostarczeniu z podpisem i miejscem rozładunku), adresem dostawy, opisem towarów, wagą lub liczbą innych warunków.
Dokumenty te mogą być w formie elektronicznej, ale należy pamiętać, że informacje powinny być dostępne w razie kontroli.
Przepisy szczególne obowiązujące w niektórych krajach europejskich
Belgia
Nie więcej niż trzy przewozy kabotażowe w ciągu 7 dni. Wyjątkiem są firmy transportowe z Holandii i Luksemburga.
Niemcy
Organem kontrolnym jest Federalna Agencja Transportu Towarowego (BAG).
– Nie więcej niż trzy przewozy kabotażowe w ciągu 7 dni.
– Okres ten jest liczony od momentu całkowitego lub częściowego rozładunku do ostatniego załadunku, zanim kierowca zamierza opuścić kraj. Zmiana przyczepy lub naczepy nie powoduje rozpoczęcia naliczania się nowego okresu siedmiu dni.
– Kabotażu nie wolno wykonywać, jeśli ciężarówka wjechała do Niemiec pusta po realizacji przewozu kabotażowego w innym kraju UE.
Francja
Organem kontrolnym jest Ministerstwo Transportu.
– W ciągu 7 dni można wykonać trzy przewozy kabotażowe. Co więcej, dni liczą się nie od momentu pierwszego kabotażowego załadunku we Francji, ale od momentu rozładunku towarów dostarczonych z innego kraju w ramach przewozu międzynarodowego.
– Do przewozu kabotażowego można przystąpić tylko wtedy, gdy będzie całkowicie zakończony przewóz międzynarodowy.
– Przewóz kabotażowy musi być realizowany tym samym zestawem pojazdów.
Włochy
Organem kontrolnym jest Ministerstwo Transportu i Infrastruktury, policja.
– Wymagana jest licencja unijna.
Austria
Organem kontrolnym jest Ministerstwo Transportu.
– Termin ograniczony jest możliwością realizacji przewozu kabotażowego przez 60 dni w roku dla jednego przedsiębiorstwa.
– Przynajmniej raz w miesiącu kalendarzowym trzeba wyjechać poza granice kraju.
– Licencja UE, a także wypełniona specyfikacja (wydana przez austriackie Ministerstwo Transportu). Specyfikacje ważne są przez 60 dni w roku kalendarzowym. Z tych 60 dni kabotaż można jednak wykonywać nie dłużej niż 30 dni.
Szwajcaria
Przepisy krajowe zakazują przewozów kabotażowych.
Polska
Brak przepisów krajowych dotyczących przewozów kabotażowych.