Badania dla zawodowych kierowców. Jakie badania muszą przejść zawodowi kierowcy?

Kierowca zawodowy musi przejść szereg badań, jeszcze przed rozpoczęciem swojej zawodowej drogi. Badania lekarskie dla kandydatów na kierowców są zdecydowanie bardziej rozbudowane niż te, które wykonuje się na prawo jazdy kategorii B czy C.

Badania lekarskie dla kandydatów na kierowców – co warto wiedzieć?

Pamiętajmy o tym, że badania lekarskie dla kierowców zawodowych nie są tym samym, co badania związane z samym prawem jazdy uprawniającym do poruszania się samochodami ciężarowymi. O ile w przypadku tych pierwszych dotyczą one możliwości jazdy ciężarówkami w ogóle (kierowca zawodowy też musi je przejść), tak w drugim przypadku chodzi o uprawnienia do prowadzenia pojazdów ciężkich (i nie tylko) w celach zarobkowych.

Dlaczego napisaliśmy „nie tylko”? Ponieważ kierowcą zawodowym może być również osoba z prawem jazdy kategorii B, która porusza się pojazdami lżejszymi, np. autami dostawczymi do 3,5 tony (taką pracę mają między innymi kurierzy). Te osoby również muszą przejść specjalne badania lekarskie.

Jakie są to badania? Lekarze medycyny pracy, którzy otrzymają skierowanie dla wszystkich kategorii będą kontrolować ogólny stan zdrowia kandydata, jego wzrok i słuch, kwestie neurologiczne (np. reakcję na bodźce), a także kwestie psychologiczne na podstawie specjalnych testów (np. nerwowość kandydata). W 2019 roku weszła w życie nowelizacja ustawy, gdzie kierowcy zawodowi z uprawnieniami C, C+E oraz D muszą jeszcze sprawdzić kwestie zachowania równowagi oraz wykluczyć posiadanie cukrzycy czy padaczki.

Jak przeprowadzane są testy psychologiczne?

Wielu kandydatów obawia się szczególnie testów psychologicznych. Na czym polegają takowe testy? Oceniają one osobowość kandydata na kierowcę, sprawność intelektualną (np. umiejętność interpretacji sytuacji na drodze albo możliwość przewidzenia konsekwencji zdarzeń), koncentrację, spostrzegawczość, nerwowość czy szybkość podejmowania decyzji.

Z kolei specjalne badania w ciemni mają na celu sprawdzić jak potencjalny kierowca poradzi sobie z prowadzeniem pojazdów w nocy. Podkreślmy jednak, że osoby, które nie mają chorób o podłożu psychiatrycznym lub neurologicznym nie powinny obawiać się testów!

Ile kosztują badania dla kierowców zawodowych?

Badania dla kierowców zawodowych są płatne i nie refunduje ich NFZ. Ich koszt to około 200 złotych w przypadku badań ogólnych i 150 złotych w przypadku badań psychologicznych. Kto jednak pokrywa koszty? Otóż za opłacenie badań odpowiedzialny powinien być pracodawca, który kieruje na nie kierowcę zawodowego. Do jego zadań należy pilnowanie ważnych badań kierowców zawodowych (o tym co jaki czas powinni oni przechodzić takie badania i jakie są obowiązkowe napiszemy w kolejnej części tego tekstu), wystawienie im skierowania do lekarza medycyny pracy oraz opłacenie badań lub całkowity zwrot kosztów.

Pamiętajmy jednak, że kierowca zawodowy, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą sam powinien dbać o ważność swoich badań i będzie zobowiązany do ich przeprowadzenia i opłacenia z własnej kieszeni!

Badania okresowe dla kierowców zawodowych – co ile trzeba je przeprowadzać i co warto wiedzieć?

Badaniom nie podlegają wyłącznie kandydaci do zawodowego prowadzenia samochodów. Badania okresowe dla kierowców zawodowych są bowiem obowiązkowe i dotyczą wszystkich, którzy pracują na życie prowadząc pojazdy i przewożąc ludzi lub towary.

Banners block

Co jaki czas należy takie badania przeprowadzać? Ustawodawca przewidział, że do 60 roku życia kierowca zawodowy musi przejść badania lekarskie dla kierowców zawodowych raz na 5 lat. W przypadku osób starszych, powyżej 60 roku życia, badania dla kierowców zawodowych odbywają się co 2,5 roku. Jedynym wyjątkiem był okres pandemii, który automatycznie wydłużył czas obowiązujących badań, ze względu na trudność w uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia od lekarzy (pracujących w trybie zdalnym).

W takim razie jakie badania dla kierowców zawodowych należy przejść i czy wszystkie? Według przepisów kierowca jest zobowiązany do przejścia wszystkich badań obowiązkowych, którymi poddał się na początku swojej kariery. Oznacza to, że czekają nas zarówno kontrole stanu fizycznego jak i psychicznego. Wszystko po to, aby na drogach było bezpiecznie, a praca nie była dla danego kierowcy trudnością i problemem.

Co się dzieje, jeżeli kierowca nie zda badań okresowych?

Co w przypadku, gdy pracownik ukończy badania okresowe dla kierowców zawodowych z wynikiem negatywnym?

W przypadku, gdy lekarz zauważy wyłącznie lekkie przeciwskazania do pracy jako kierowca zawodowy, ma prawo wystawić pełne albo ograniczone prawo do wykonywania zawodu. Ograniczenie może polegać np. na zakazie pracy po zmroku albo w określonym wymiarze godzin dziennie. Lekarz może też wydać zezwolenie do pracy w trybie warunkowym. Najczęściej oznacza to, że kierowca np. po pół roku lub roku będzie zobowiązany do podjęcia kolejnych badań w celu weryfikacji swojego stanu zdrowia.

Jeżeli natomiast przeciwskazania do pracy są znaczne, to kierowca nie otrzyma zgody na wykonywanie zawodu. Zgoda może być wstrzymana czasowo (np. na czas choroby danego kierowcy) i przywrócona po przejściu kolejnych badań lub na stałe. Lekarz może również zakazać poruszania się określonymi pojazdami np. ciężarówkami z naczepą lub ładunkiem większym niż pewna liczba ton.

Co jeżeli kierowca nie zgadza się z wynikiem badań? Należy złożyć specjalny wniosek do lekarza, który wydał negatywną opinię w terminie do 14 dni od otrzymania decyzji. Po złożeniu takiego pisma kierowca będzie miał możliwość przejścia badań u innego specjalisty – również na koszt pracodawcy lub swój.

Jazda bez ważnych badań lekarskich – co za to grozi?

W przypadku, gdy kierowca nie ma ważnych badań, zarówno on jak i jego pracodawca narażają się na karę grzywny w wysokości od 1000 do nawet 30000 złotych! Jeszcze gorzej, jeżeli poruszający się bez badań człowiek spowoduje kolizję albo wypadek. W takim przypadku karą będzie nie tylko ogromna grzywna, ale również ubezpieczyciel może zakwestionować prawo do odszkodowania, co wiąże się z wielkimi karami z więzieniem włącznie!

Jak widać, przepisy związane z badaniem lekarskim kierowców zawodowych nie są skomplikowane i nietrudno o nich pamiętać. Najważniejsze jest to, by pilnować terminu takich badań i przystępować do nich wypoczętym, w dobrej formie psycho-fizycznej. Z tego względu wszystkim kierowcom polecamy dbać o siebie i swoją kondycję! W ten sposób nie tylko mamy pewność zdania badań lekarskich, ale również zapewniamy bezpieczeństwo sobie i innym uczestnikom ruchu drogowego.