Rynek transportowy w Polsce. Poradnik przedsiębiorcy branży TSL

W tym tekście wskażemy jak zmieniała się branża transportowa na przestrzeni ostatnich miesięcy, jakie zadania przed nią oraz w jaki sposób ułatwić sobie funkcjonowanie w aktualnej sytuacji.
Rynek transportowy przez ostatnie dwa lata wyjątkowo się zmienił. Branża musiała wytrzymać wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (czyli tzw. Brexit), zmiany w europejskich przepisach dotyczących międzynarodowego przewozu, pandemię koronawirusa czy wydarzenia takie jak zablokowany kanał sueski. To jednak nie wszystko.
Nowe trendy na rynku transportowym dotyczą również rozliczania się za paliwo, zmiany w prawie podatkowym czy opłat drogowych. Przedsiębiorcy nie mają więc lekko i muszą cały czas nadążać za nowościami na rynku, by działać zgodnie z przepisami i nowinkami.

Branża transportowa i sytuacja ogólna – na co trzeba się szykować?

Głównym problemem branży transportowej jest przede wszystkim zadłużenie, które nie wynika jednak z braku zleceń. Ogromnym utrudnieniem dla całego TSL jest przepływ środków z faktur i płynność finansowa klientów, która stopuje możliwości inwestycyjne przedsiębiorców transportowych i utrudnia funkcjonowanie na rynku.
Brak regularnego wdrażania faktur to zresztą problem TSL nie tylko w 2021 roku, ale też w poprzednich latach. Według statystyk prowadzonych przez Krajowy Rejestr Długów – zadłużenie branży transportowej sięgnęło w maju 2021 roku pułapu 1,2 miliarda złotych. W marcu 2020 roku wyniosło ono 900 milionów złotych. Dynamiczny skok wynikł oczywiście z pandemii.
Czy jest sposób, aby sobie z tą kwestią poradzić? Rynek transportowy próbuje różnych sposobów. Przede wszystkim przedsiębiorcy wystawiają długoterminowe faktury, na dwa-trzy miesiące w przód. Dzięki temu ustawiają budżety tak, aby uwzględnić opóźnienia w płatnościach. Jednak nie zawsze jest to rozwiązanie skuteczne. Może się bowiem okazać, że klient po tych paru miesiącach dalej będzie zalegał z płatnościami, co praktycznie uniemożliwia normalne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Co zrobić w takiej sytuacji? Rozwiązaniem dla branży transportowej może być skorzystanie z usług faktoringu. To coraz popularniejsza opcja, w której przedsiębiorca zgłasza zapotrzebowanie na środki finansowe z konkretnej faktury, a odbiorca tej faktury zgadza się na wypłatę środków przez trzeci podmiot. W ten sposób przedsiębiorcy dostaną środki niezbędne do funkcjonowania przedsiębiorstwa bez czekania na spłatę faktury. Zalety faktoringu są wymierne, bo koszt usługi jest niewielki, a możliwości ogromne.
Nie oznacza to jednak, że powinniśmy bazować wyłącznie na długoterminowych fakturach i faktoringu. Otóż baza naszych klientów powinna być szeroka. Firmy stawiające na współpracę z jednym podmiotem (albo dwoma) mogą szybko popaść w długi. Warto mieć więc kilku różnych klientów. W razie wycofania się jednego, przedsiębiorstwo nie zostanie z niczym.
Jednak istnieją też inne wyzwania
Jak już wspomnieliśmy, rynek transportowy może szykować się na kolejne zmiany dotyczące Brexitu. Po pierwsze, firmy z sektora TSL muszą dostosować swoje procedury do wymagań związanych z przewozem ładunków między Wielką Brytanią i Unią Europejską. Specjaliści prognozują jednak, że nie powinno odbić się to rozwoju branży. Niektórzy uważają, że może być wręcz przeciwnie – niektóre firmy zaczną się specjalizować właśnie w przewozie między Unią i Wyspami Brytyjskimi, z kolei pozostałe całkowicie zmienią wektor działalności, rezygnując z tras w tym kierunku.
Jednakże specjaliści analizują, że to właśnie rządowi w Londynie powinno najbardziej zależeć na zwiększaniu wolumenu transportu, co z kolei przełoży się na prostsze procedury i coraz bardziej płynny ruch.
Na pewno trudniejszym wyzwaniem niż Brexit zdaje się być Pakiet Mobilności. Wiadomo, że przedsiębiorców czeka starcie z przepisami dotyczącymi tzw. pracowników delegowanych oraz innego rozliczania diet. Utrudnione zostaną również przewozy kabotażowe, bo wypuszczony w dalszą drogę pojazd będzie musiał po dwóch miesiącach wrócić na jakiś czas do kraju. Pewne jest też, że Pakiet Mobilności zwiększy cyfryzację przedsiębiorstw z branży. Jak podają eksperci, procesy komunikacyjne jeszcze bardziej przeniosą się do sfery wirtualnej. Całkowicie skomputeryzowane zostaną też kwestie dotyczące zamówień. Z kolei zawiłości prawne związane z niektórymi przepisami Pakietu Mobilności sprawią, że tylko fachowe oprogramowanie będzie skutecznie zarządzać procesami zamawiania, obsługi, ładunku i rozładunku towaru. Pamiętajmy, że przepisy z Pakietu Mobilności wejdą w życie w lutym 2022 roku.
W sytuacji Brexitu i Pakietu Mobilności zdecydowanie zalecamy przejście na w pełni cyfrową obsługę procesów, inwestycję w urządzenia, które pomogą nam działać pod ścisłym reżimem prawnym oraz korzystanie z narzędzi ułatwiających i zmniejszających koszt transportu – takich jak karty paliwowe.

Istnieją szanse dla kierowców – czym jest Nowy Jedwabny Szlak?

Nowe trendy na rynku transportowym związane są z przewidywanymi szlakami komunikacyjnymi, które mogą zwiększyć zapotrzebowanie na transport drogowy, spedycję i kwestie logistyczne. To między innymi Nowy Jedwabny Szlak. Przede wszystkim zwiększa on przepływ towarów z Europy do Chin i odwrotnie. Choć rynek usług transportowych związany z tym kierunkiem wymaga jeszcze porozumienia drogowego z Rosją, to jest sporą szansą dla całej branży TSL w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Założenie Nowego Jedwabnego Szlaku jest zwiększenie możliwości dróg morskiej, lądowej i kolejowej tak, aby przetransportowanie towarów tymi kanałami komunikacyjnymi było bardzo opłacalne dla odbiorców i przedsiębiorców, którzy będą obsługiwali ten transport. Branża transportowa skorzysta na preferencyjnych stawkach drogowych, lepszej infrastrukturze, uproszczeniu procedur przejazdowych i skorelowanych procesach obsługi ładunku. Nasza rada? Choć szlak już funkcjonuje, to jednak do jego ukończenia pozostała jeszcze dalsza droga. To idealny czas na zdobywanie klientów ze wschodniej części Europy oraz stron azjatyckich.

Rynek transportowy 2021 – czy pandemia dalej będzie wpływała na branżę i jak sobie z tym radzić?

Przede wszystkim musimy zdawać sobie sprawę z tego, że rynek transportowy w 2021 roku został zrewolucjonizowany. Wpływ na to miała oczywiście pandemia COVID-19, jednak niektórzy eksperci zwracają uwagę na fakt, że do takiej „rewolucji” musiało dojść prędzej czy później. Po prostu wiele zmian było nieuniknionych.
W jaki sposób pandemia nadal może ingerować w rynek? Przede wszystkim całkowicie ograniczyła przepływ gotówki. Instrumenty wspomagające zakup paliwa takie jak karty paliwowe stały się produktami obowiązkowymi dla oszczędnych i perspektywicznie myślących przedsiębiorców.
Podobnie sprawy mają się z kwestiami dotyczącymi oprogramowania ograniczającego produkcję papieru. Tu dalej pandemia będzie mobilizowała przedsiębiorców do przejścia na cyfrowe wersje dokumentów, wysyłanie takowych do urzędów (te zresztą też w wielu przypadkach musiały zmienić swoje procedury). Zwróćmy też uwagę na możliwości tzw. pracy zdalnej, którą zaczęli wykonywać zarówno spedytorzy jak i logistycy – tak w małych firmach jak i dużych przedsiębiorstwach, zatrudniających kilkaset osób.
W jaki sposób radzić sobie z pandemią? Najlepiej iść z duchem czasu. Korzystanie z usług faktoringowych w celu zapewnienia płynności finansowej, wdrażanie procedur ograniczających biurokrację, dostosowywanie się do nowych przepisów (a nie zostawianie wszystkiego na ostatnią chwilę) – to procesy, które pomogą przedsiębiorstwom przejść przez ten trudny okres w miarę spokojnie, z kapitałem know-how w kolejnych latach.

Nowe trendy na rynku transportowym, które warto wdrożyć u siebie

Banners block

Przede wszystkim rynek usług transportowych powinien opierać się głównie na e-commerce. Znów musimy wrócić do pandemii, bo właśnie ten element pokazał siłę internetowych transakcji. Rynek transportowy nie powinien opierać się wyłącznie na kontaktach z klientami stacjonarnymi, a przygotowywać sobie podkład w postaci kontrahentów prowadzących działalność internetową. Nowe trendy na rynku transportowym zdecydowanie oparte są na e-commerce.
Druga kwestia na jaką powinien się szykować nowoczesny przedsiębiorca, dla którego współczesny rynek transportowy nie jest obcy to ekologia. Branża transportowa musi wdrożyć procedury ograniczające emisję spalin do atmosfery, a także poszukać alternatywnych źródeł energii. O ile w przypadku samych ciężarówek rynek transportowy w Polsce nie jest przygotowany na np. zasilanie prądem, o tyle w magazynach czy centrach spedycyjnych warto postawić np. na panele solarne.
Inne będzie też zarządzanie łańcuchem dostaw. Najpewniej proces zostanie zautomatyzowany i będzie podlegał wyłącznie ludzkiej kontroli. Wynika to z optymalizacji kosztów, ale również działań spowodowanych trudnościami na rynku pracy. Od pewnego czasu (nie tylko TSL) spotyka się bowiem z problemem braku wykwalifikowanych pracowników.

Nowinki i rynek usług transportowych – co jeszcze warto wiedzieć?

Przeanalizowaliśmy już więc rynek transportowy pod względem kwestii wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, pandemii koronawirusa, polityki międzynarodowej, nowych szlaków komunikacyjnych. Na co jeszcze powinna zwrócić uwagę branża transportowa i jakie kwestie powinien brać pod uwagę nowoczesny przedsiębiorca?
Przede wszystkim mniejsze firmy, działające na rynku transportowym mogą rozejrzeć się za nową flotą. Prognozy są takie, że zarówno pojazdy ciężarowe jak i auta dostawcze będą dostępne w dużo niższych cenach. Oczywiście, założenia budżetowe związane z wymianą pojazdów planowane są na kilka lat w przód, jednak niekiedy warto przyspieszyć decyzję. Eksperci podkreślają, że na obniżkę cen wpływa niższy wolumen sprzedażowy niż w poprzednich latach. Co ważne – taka sytuacja odbija się zarówno na rynku wtórnym, jak i pierwotnym.
Poza tym możemy podchodzić optymistycznie do kolejnych lat na rynku TSL. Wszelkie dane są jasne – najpewniej końcówka 2021 roku i 2022 rok będzie pełen zamówień, rozwoju i inwestycji w sektorze transportowym. Niektórzy określają to wręcz mianem hossy na rynku. Pamiętajmy jednak o wymienionych przez nas w tekście prognozach, poradach i kierunkach inwestycyjnych. To klucz do ostatecznego sukcesu.