Przemieszczanie towarów między Unią Europejską a wschodem. Ważne wskazówki.

Z jakimi opłatami się to wiąże? Sprawdzamy!
Logistyka towarów na wschód różni się dość znacznie od przepływu dóbr wewnątrz Unii Europejskiej. Wspólnota w praktyce nie nakłada żadnych ograniczeń związanych z handlem, nie jest też objęta dodatkowymi opłatami celno-skarbowymi. W przypadku eksportu lub importu wschodniego, musisz się liczyć z dodatkową biurokracją i wyższymi kosztami.

Logistyka towarów na wschód – podstawowe informacje

Przede wszystkim powinieneś mieć na uwadze fakt, że logistyka towarów na wschód jest bardziej skomplikowanym procesem, niż w przypadku planowania transportu do krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wyróżnia się trzy typy transportu drogowego na terytorium krajów spoza Unii Europejskiej.
Pierwszy to typ dwustronny – wykonywany jest on przez przewoźnika np. rosyjskiego lub ukraińskiego (w przypadku gdy dotyczy np. importu towarów z terenów tych krajów) lub polskiego (w przypadku, gdy ma miejsce np. eksport do Rosji czy innego kraju wschodniej Europy lub Azji). Typ dwustronny wymaga największej liczby dokumentów i pozwoleń, o czym wspomnimy w kolejnej części tekstu.
Drugi typ przewozu to tranzyt. W takim przypadku przewoźnik zewnętrzny wyłącznie przewozi towar, bez załadunku i rozładunku na terenie kraju spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Może być on wykonywany przez przewoźnika polskiego, ukraińskiego, rosyjskiego czy francuskiego. Kraj właściwie nie ma tu takiego znaczenia. Z kolei przewóz do i z państw trzecich oznacza, że wykonuje go polski przewoźnik (odbierając ładunek np. z Francji) i dostarcza go na terytorium kraju docelowego – w domyśle Rosji lub Ukrainy.
Podstawowym dokumentem, który uprawnia do takiego transportu jest oczywiście list przewozowy CMR. W zależności od tego jaki ładunek jest przewożony, straż graniczna danego kraju może wymagać również dodatkowych dokumentów. Miejmy na uwadze również fakt, że nie wszystkie towary można ze wschodu importować i tak samo nie każde dobra można tam eksportować.

Import towarów z Ukrainy i Rosji i innych krajów spoza Unii – co warto wiedzieć?

Jak importować towary spoza UE do Polski? Przede wszystkim transport musi być odpowiednio oznaczony, a kierowca musi posiadać dowód zakupu towaru, pozwolenia na jego transport, dokument przewozowy oraz – w przypadku wwożenia żywności lub produktów spożywczych – opinie weterynaryjne lub sanepidowskie.
Z kolei import towarów do Polski spoza Unii Europejskiej wiąże się z koniecznością opłacania ceł. Zostanie ono naliczone już na wjeździe towaru do Polski, przez urzędników celnych. To jednak nie koniec obowiązków związanych z opodatkowaniem. Otóż niektóre towary podlegają pełnej akcyzie (np. alkohol czy papierosy), a dodatkowo konieczne będzie odprowadzenie podatku VAT. Wszystkie stawki naliczane są od wartości danego towaru wraz z wartością ceł, które naliczono po zakupie dobra.
Pamiętaj, że obowiązki podatkowe należą do Ciebie. To kierowca, który transportuje towar powinien zgłosić chęć oclenia go do pierwszego urzędu celnego na granicy pierwszego kraju w Unii Europejskiej, w którym przebywa pojazd. Jeżeli z kolei import towarów z Ukrainy lub innego państwa wiąże się z dodatkowym przejazdem przez kraj trzeci – w takim przypadku należy wypełnić dokumenty tranzytowe, umożliwiające legalny transport przez teren danego kraju.
Wszystkie procedury na ten moment dokonywane są przez system PUESC. To tam firma transportowa powinna zgłosić przewóz danego towaru i wnieść o wszelkie pozwolenia, a także oclenia towaru, który wjechał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jakich towarów nie można importować spoza terenów Unii Europejskiej?

Są towary, które posiadają ograniczenia lub całkowity zakaz importu z krajów spoza terenów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Niektóre mogą być narzucone odgórnie (są związane z każdym krajem spoza wspólnoty, mają charakter ogólny), inne natomiast dotyczą konkretnych krajów. Jeżeli chodzi o przykłady ogólnych zakazów, to na teren Unii Europejskiej nie można importować (z nielicznymi wyjątkami):

• Silnych środków chemicznych, śmieci;
• Produktów podrobionych, fałszywych, bez certyfikatów bezpieczeństwa;
• Produktów naruszających prawa autorskie obowiązujące na terenie EU;
• Organizmów modyfikowanych genetycznie;
• Zwierząt żywych;
• Niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego;
• Materiałów niebezpiecznych (w tym m.in. materiałów wybuchowych).

Banners block

Jeżeli przedsiębiorstwo chce importować produkty zakazane, musi postarać się o indywidualną zgodę organu nadzorującego dany sektor.
Z kolej w przypadku celowych zakazów, możemy mówić np. o zakazie importu broni z Chin, handlu z krajami uznawanymi przez ONZ za terrorystyczne i podobnych. Warto mieć to na uwadze, planując określone transakcje!

Eksport do Rosji i na Ukrainę – najważniejsze informacje

Trochę inaczej wygląda procedura eksportu towarów do krajów wschodnich, takich jak Rosja czy Ukraina. O czym warto wiedzieć, chcąc handlować swoim dobrem (lub przewozić dobro osób trzecich) przez teren krajów spoza Unii Europejskiej? Jak eksportować towary poza Unię Europejską? Oczywiście, podstawowym dokumentem przewozowym w tym przypadku jest wspomniany CMR. To jednak nie wszystko. Posiłkując się Rosją czyli krajem, z którym Polska ma jeden z największych wolumenów eksportowych, przedstawiamy szereg niezbędnych dokumentów tj.:

• Certyfikat Unii Celnej oraz deklaracja;
• List przewozowy i Świadectwo Państwowej Rejestracji;
• Certyfikaty związane z przewożonymi towarami takie jak GOST-R, przeciwwybuchowy, pożarowy, weterynaryjny;
• Notyfikacja FSB;

Co ważne, wywóz towarów spoza Polski oznacza również odpowiednie zgody ze strony władz Unii Europejskiej. Zezwolenie na sprzedaż, dostawę, przekazanie lub wywóz towarów do Rosji wystawia odpowiednie ministerstwo.

Czego nie można eksportować do Rosji i na Ukrainę?

Eksport do Rosji czy na Ukrainę to tylko część towarów, które wywożone są z terenów Unii Europejskiej. Wiele z nich nie może opuścić jednak Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przede wszystkim są to towary objęte różnorakimi sankcjami (np. przedmioty do budowy gazociągów czy rurociągów), wiele rodzajów żywności (np. rosyjskie embargo na mięso, produkty mleczne, warzywa i owoce z Polski) czy broń.
Poza tym bardzo trudny jest eksport wszelkich materiałów wybuchowych, broni czy innych niebezpiecznych towarów. Wiele zgód i obostrzeń dotyczy też wywożenia dzieł sztuki (tu weto może postawić strona Polska).
Pamiętaj, że eksportowanie produktów na wschód jest kontrolowane przez szereg instytucji państwowych. Natomiast dobrą informacją jest stawka 0% podatku VAT. Z kolej wywożąc niektóre towary musisz liczyć się z faktem oclenia i opłacenia akcyzy ze strony krajów wschodnich – tu należy śledzić prawo danego państwa.
W jaki sposób eksportować z Polski towary objęte embargo lub sankcjami albo ograniczeniami ze strony Unii Europejskiej? Kluczowe są pozwolenia uzyskane przez odpowiednie ministerstwo po stronie polskiej oraz kraju, który ma otrzymać dane dobra. Pamiętaj, że w niektórych przypadkach ograniczeniami mogą być objęte również towary tranzytowe. Przed rozpoczęciem procedury należy dokładnie sprawdzić czy towarowe embargo obowiązują przy transporcie wyłącznie przez terytorium danego państwa.

Dokumentacja, podatki, opłaty – z czym wiąże się przepływ towarów między Unią Europejską i wschodem?

Przejdźmy do podsumowania naszego poradnika. Przede wszystkim przepływ towarów między Unią Europejską i wschodnimi krajami Europy oraz Azją wiąże się z wykonaniem pełnej dokumentacji. Towary muszą być zabezpieczone w sposób, który nie będzie budził żadnych wątpliwości na granicy, a dokumentacja pełna – zdarzały się już bowiem przypadku cofnięcia transportu przez celników lub straż graniczną! Oczywiście, jako właściciel towaru lub firmy transportowej jesteś zobowiązany również do zgłoszenia transportu przez odpowiednie organy w systemie PUESC, a niektóre z nich – np. alkohol czy środki chemiczne – będą stale śledzone przez służby państwowe (tak, by nie doszło do żadnych nadużyć).
Kierowca, który wjeżdża na teren kraju wschodniego musi mieć pełne dokumenty osobiste, zaświadczenia oraz pozwolenia. Inaczej nie będzie w stanie przekroczyć granicy. Wiele z dokumentów wiąże się z uiszczeniem pewnych opłat. Ich stawki znajdziesz na stronach rządowych danego kraju lub Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz na stronie biznes.gov.pl. Tam też znajdziesz pełną listę towarów, które nie mogą być importowane z danych krajów Unii Europejskiej lub eksportowane do innych państw.
Pamiętaj też, że to do Ciebie należy obowiązek opodatkowania importowanych dóbr. Musisz zgłosić go do organów podatkowych i w określonym terminie wnieść wszelkie opłaty. Jeżeli z kolei jesteś eksporterem, to obowiązki podatkowe spadają głównie na Twoich klientów.