Certyfikat ATP – czym jest i kto powinien go posiadać?

Przewóz artykułów szybko psujących się to bardzo wymagający rodzaj transportu. Aby zachować świeżość takich produktów, przewoźnicy muszą spełniać bardzo restrykcyjne normy. W grę wchodzą przecież nie tylko kwestie finansowe, ale też zdrowie konsumentów, do których finalnie trafia żywność. Przede wszystkim wewnątrz naczepy lub kontenera musi zostać utrzymana temperatura właściwa dla danego typu produktów. Kierowca musi też regularnie sprawdzać czy temperatura nie uległa zmianie. W razie kontroli będzie zobowiązany do pokazania wydruków z rejestratora temperatury. To jednak tylko niektóre z licznych wymagań dotyczących transportu artykułów szybko psujących się. Wszystkie z nich zostały szczegółowo opisane w tak zwanej konwencji ATP.

Czym jest ten dokument? I jakiego rodzaju zezwolenie musi posiadać przewoźnik, aby transportować żywność, która szybko się psuje? Odpowiadamy poniżej.

Konwencja ATP - najważniejsze informacje

Umowa ATP lub inaczej konwencja ATP to międzynarodowy dokument, który określa bardzo szczegółowo normy związane z transportem żywności, ale też innych artykułów szybko psujących się. Warto zaznaczyć, że konwencji podlega nie tylko transport drogowy, ale też kolejowy oraz morski. Umowa obowiązuje od 1976 roku, a Polska ratyfikowała ją w 1984 r.

Umowa ATP bardzo szczegółowo opisuje jaki rodzaj produktów wymaga szczególnych warunków transportu. Znajdują się w niej też zapisy dotyczące samych środków transportu.

Przykładowo, maksymalna temperatura w przypadku transportu produktów mrożonych to –12°C. Istnieją jednak produkty wymagające niższej temperatury. Są to na przykład ryby i owoce morza, które wymagają temperatury do -18°C. Z kolei przy transporcie świeżych ryb obowiązkowe jest, aby leżały one na topniejącym lodzie.

Przy transporcie świeżego mięsa temperatura uzależniona jest od jego rodzaju. Największego chłodu wymaga mięso mielone oraz czerwone podroby (+2 i +3°C). Najlepiej ciepło znosi mięso czerwone, które można transportować w temperaturze do +7°C.

Zapisy w umowie ATP są co kilka lat aktualizowane. Wynika to z tego, że technologia cały czas się rozwija, pojawiają się nowe metody utrzymywania niskiej temperatury oraz nowe sposoby kontroli warunków panujących wewnątrz naczepy lub kontenera. Pracami na konwencją zajmuje się Grupa Robocza przy Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Obecnie obowiązuje wersja umowy z lipca 2020 r.

Certyfikat ATP – kto musi posiadać? Jak go uzyskać?

Każdy pojazd, który będzie używany do transportu artykułów szybko psujących się musi posiada tak zwane świadectwo zgodności środka transportu, powszechnie nazywane certyfikatem ATP. Wydawaniem świadectw zajmują się instytucje, które zostały do tego uprawnione przez Ministerstwo Transportu. W Polsce są dwie tego typu instytucje: Centralny Ośrodek Chłodnictwa w Krakowie oraz Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej. Każdy pojazd, który posiada certyfikat otrzymuje specjalną nalepkę do umieszczenia na nadwoziu pojazdu.

Jeśli chodzi o nowe środki transportu, to przed oddaniem do eksploatacji muszą one zostać zbadane przez uprawione osoby. Badaniom podlegają między innymi szczelność nadwozia (drzwi, otwory wentylacyjne, uszczelki) oraz to, czy agregat został prawidłowo dobrany. Oczywiście nie wszystkie pojazdy z nowej serii podlegają badaniom. Jest to zazwyczaj 1% z danej serii, a certyfikat obowiązuje przez 6 lat. Po upływie tego czasu, kolejne badania muszą być przeprowadzane co 3 lata.

W przypadku środków transportu kupionych poza Polską, procedura wygląda inaczej. Jeśli kupimy pojazd z certyfikatem ATP wydanym przez władze innego kraju, to dokument ten będzie ważny tylko przez 3 miesiące od momentu zarejestrowania pojazdu w Polsce. Po tym czasie właściciel musi wystąpić o badania i uzyskać świadectwo ATP ponownie. Jest to obowiązek, o którym nie wszyscy przewoźnicy wiedzą. Nierzadko też podczas kontroli okazuje się, że upłynęła ważność certyfikatu ATP. A kary za brak ważnego dokumentu ATP są wysokie - wynoszą nawet do 8 tysięcy złotych.

Co zaliczamy do artykułów szybko psujących się?

Do towarów szybko psujących się zaliczamy przede wszystkim ryby, mięso, owoce, warzywa, produkty mrożone, wyroby mleczarskie (jogurty, śmietany, mleko, kefiry, twarogi, sery, masło, lody). Każdy z nich posiada własną, maksymalną temperaturę przewożenia. Przykładowe wysokości temperatur podczas transportu opisaliśmy w poprzedniej części artykułu.

Wymagania dotyczące ciężarówek w transporcie żywności

Aby uzyskać i utrzymać właściwą temperaturę podczas transportu, stosuje się dwie metody. Pierwsza z nich to agregat chłodniczy. Druga - schładzanie skrzyni ładunkowej za pomocą azotu. Podczas rozprężania się, azot bardzo mocno obniża temperaturę powietrza. Jest to metoda wygodniejsza za względu na to, że nie generuje hałasu. Praca agregatu jest bowiem bardzo głośna, co może być problematyczne, na przykład przy rozładunkach w centrach miast. Z kolei wadą azotu jest to, że może on być niebezpieczny. W naczepach, w których stosuje się tę metodę schładzania, trzeba regularnie monitorować zawartość tlenu w powietrzu. Urządzenia, które do tego służą uniemożliwiają kierowcy wejście do środka w momencie, gdy stężenie tlenu spada poniżej określonej wartości.

Zadania kierowcy w transporcie artykułów szybko psujących się

Zanim kierowca wyruszy w trasę, musi wykonać kilka obowiązkowych czynności. Przede wszystkim, skrzynia ładunkowa pojazdu musi być dokładnie umyta i zdezynfekowana. Następnie kierowca powinien upewnić się, że wewnątrz panuje odpowiednia temperatura. Musi też sprawdzić czy rejestrator temperatury działa prawidłowo. Przy odbiorze towaru kierowca może zostać poproszony o przedstawienie wydruków z rejestratorów. Wymagane jest, aby temperatura była rejestrowana minimum co 5 minut. Jeśli transport trwa dłużej niż 24 godziny, rejestracja jest obowiązkowa co 15 minut. W przypadku przewozów trwających powyżej tygodnia jest to minimum godzina.

Dodatkowo należy pamiętać, że osoby, które w jakikolwiek sposób stykają się z towarem szybko psującym się muszą posiadać ważne badania epidemiologiczno-sanitarne. Chodzi tu więc zarówno o pracowników produkcji, jak i osoby pracujące przy pakowaniu i dystrybucji.

Twoja firma wydaje dużo na paliwo i chciałbyś obniżyć te koszty?

Z kartą paliwową dla firmy E100 zatankujesz bezgotówkowo i tam, gdzie jest najtaniej!

Przetestuj kartę paliwową dla firmy bezpłatnie i zobacz jakie oszczędności mogą przynieść Twojej firmie.